Przerost grzybiczy może być mylony z innymi schorzeniami i jednostkami chorobowymi. Dlaczego? Jego objawy są często charakterystyczne dla problemów żołądkowo-jelitowych, reumatoidalnych czy alergii. Mając na uwadze fakt, że przerost grzybiczy jest zawsze skutkiem ubocznym czegoś w pierwszej kolejności sprawdź domniemane przyczyny a jeżeli okażą się one nie trafione sprawdź czy to nie kandydoza 😉
Jakie objawy daje przerost grzybiczy?
Ze strony przewodu pokarmowego:
- wzdęcia i gazy (po produktach skrobiowych, drożdżowych, wysokocukrowych /fruktozowych),
- biały nalot na języku,
- bóle brzucha
- zaparcia lub biegunki,
- nieświeży oddech,
- suchość w jamie ustnej,
- nietolerancje pokarmowe
- refluks, zgaga, nadżerki
- niestrawność, nudności
- przelewanie w jelitach
- uczucie niepełnego wypróżnienia
- występowanie luźnych stolców po zjedzeniu pewnych produktów
- nieustająca ochota na słodycze
- nawracające infekcje intymne albo ZUM
- infekcje grzybicze skóry/paznokci
- śluz w stolcu
Inne:
- problemy skórne (np. sucha skóra, liszaj, łuszczyca, trądzik, wysypki skórne, trądzik różowaty, egzema)
- katar sienny
- bóle mięśni /stawów
- piekący ból przy oddawaniu moczu
- pieczenie pochwy/upławy o białej, grudkowatej konsystencji/swędzenie (jako osłabienie odporności)
- bóle gardła
- problemy z gojeniem się ran
- choroby autoimmunologiczne
- świąd skóry (powiązane z reakcją histaminową)
- sezonowe alergie
- przewlekłe infekcje zatok, astma
- trudności w redukcji masy ciała
- migreny/bóle głowy
- metaliczny posmak w jamie ustnej
- zmęczenie/rozdrażnienie/wahania nastroju/depresja
- nadmierna potliwość
- brain fog
- astma (konsekwencja uszkodzenia w jelicie bariery śluzówkowej)
Gdy dochodzi do nadmiernego rozrastania się grzybów – dochodzi również, do dużej ilości wydzielanych mykotoksyn, które mogą przedostawać się do krwi i oddziaływać ogólnoustrojowo – dlatego objawy kandydozy mogą sięgać nawet do mózgu i układu nerwowego!
Co ciekawe z racji tego, że candida albicans zawiera ponad 150 antygenów, może to tłumaczyć obecność krzyżowych reakcji immunologicznych z antygenami innych drożdżaków, czy pleśni. Skutkiem tego mogą być alergie krzyżowe np. z drożdżami piekarskimi. Jeżeli źle się poczujesz po zjedzeniu posiłków zawierających drożdże może to wskazywać na przerost grzybiczy w Twoim organizmie.
Przyczyny zakażeń kandydozy jelitowej
Co powoduje, że dochodzi do rozrostów grzybiczych? Mając na uwadze fakt, że jest to zawsze skutek uboczny czegoś a candida jest częścią naszej flory fizjologicznej są to:
- nadmiar antybiotyków
- szeroko pojęta dysbioza jelitowa
- nadmiar metali ciężkich w organizmie (np. rtęć, ołów, kadm)
- zakażenia pasożytnicze i wirusowe
- obecność bakterii Helicobacter Pylori w żołądku (jako konsekwencja zaburzenia wydzielania kwasu solnego)
- osłabiona odporność
- niedobór enzymów trawiennych
- zaburzenia gospodarki glukozowo-insulinowej ( IO, cukrzyca)
- błędy żywieniowe: wysokowęglowodanowa dieta, nadmiar cukru, tłuszczy trans, drożdzy, niedoborowa w składniki mineralne i witaminy dieta
- nadużywanie leków – NLPZ, IPP, leki immunosupresyjne, hormony sterydowe, antykoncepcja hormonalna, H2-blokery
- chemioterapia/radioterapia
- zbyt duża ilość nikotyny, alkoholu czy kawy
- przewlekły stres/nadmiar stresu
- zaburzenia genetyczne np. celiakia
- przewlekła biegunka
- zaparcia
- niedobory witamin C, A, witamin z grupy B
- podeszły wiek
- uchyłki jelit
- uszkodzenia błony śluzowej (mechaniczne)
Jak zdiagnozować przerost grzybiczy w organizmie ?
Zanim omówimy diagnostykę kandydozy warto wspomnieć, że do tego badania obowiązuje nas prawidłowe przygotowanie!
Jeżeli nie chcesz by Twój wynik okazał się zafałszowany odstaw:
- antybiotyki, zioła przeciwbakteryjne lub przeciwgrzybicze na minimum 4 tygodnie przed planowanym badaniem!
- minimum tydzień wcześniej zrezygnuj z probiotykoterapii
OPCJE BADANIA:
Przy podejrzeniu kandydozy przewodu pokarmowego najbardziej wiarygodnym badaniem okazuje się badanie jakościowo-ilościowe.
Czas oczekiwania na wyniki: 3 tygodnie. Dlaczego tak długo? Grzyby i pleśnie identyfikowane w badaniu często wyrastają z opóźnieniem na podłożach mikrobiologicznych, wymagają dłuższej inkubacji by mogły zostać prawidłowo rozpoznane oraz wyizolowane
- W badaniu tym oznaczane są liczbowo kolonie C. albicans, C. non-albicans, Saccharomyces spp, Cryptococcus spp, Geotrichum spp, Debaryomyces spp, Pichia spp, Trichosporon spp oraz pleśnie.
- Norma fizjologiczna liczebności grzybów Candida w jelicie to 1000 CFU na gram kału. Badanie pozwala na dokładne określenie wartość przerostu grzybiczego! Dzięki temu wiadomo kiedy zioła wystarczą a kiedy potrzeba jest farmakologia. Mega!
- Wykonywane jest metodą seryjnych rozcieńczeń (aż 10 krotnych) oraz wielokrotnych odczytów.
Badanie dostępne w 4Active Centrum Diagnostyki Medycznej w Krakowie w formie wysyłkowej (KOD ZNIZKOWY: FILIPIAK)
Posiew z kału
- nie określa dokładnej ilości grzybów w jelicie (pokazuje tylko wartość przybliżoną) oraz miejsca lokalizacji
- najczęściej otrzymujemy wynik : wzrost skąpy, wzrost obfity, wzrost bardzo obfity.
Kwasy organiczne:
OPCJA I: D- arabinitol z moczu
- metabolit patogennych gatunków Candida: C. parapsilosis, C. albicans, C. tropicalis, C. kefyr, C. pseudotropicalis, C. lusitaniae i C. gulliermondii.
- Nie wszystkie grzyby wytwarzają d-arabinitol (C. kreusei,C. neoformans)
- nie określa dokładnej lokalizacji przerostu bakteryjnego w jelicie
- zalecany u osób z osłabioną odpowiedzią immunologiczną
OPCJA II: Organix gastro
Materiał do badania: mocz
- badanie, które pozwala ocenić skład mikroflory jelitowej na podstawie oznaczenia zawartości 12 kwasów organicznych będących metabolitami bakterii zasiedlających przewód pokarmowy.
- Badanie wykonuje się bardzo czułą metodą spektrometrii mas, która może wskazać we wczesnym etapie na zwiększoną kolonizację patogennych mikroorganizmów w jelicie.
- wady: nie określa dokładnej lokalizacji przerostu bakteryjnego w jelicie
- podwyższony kwas winowy sugeruje obecność kandydozy w układzie pokarmowym
- badanie dość drogie i nie warto po nie sięgać na start
Ważne !
Analizując wyniki badań moczu należy wziąć pod uwagę dietę przed badaniem. Przykładowo, poziom kwasu winowego może być podwyższony ze względu na spożycie przed badaniem (48-72h) owoców fermentujących lub produktów zawierających proszek do pieczenia
Antygen Mannanowy
Materiał do badania: Krew
- specyficzny antygen związany z grzybicą, zwłaszcza infekcją Candida albicans.
- Jednym z głównych składników strukturalnych Candida jest mannan, glikoproteina, która jest obecna na jej powierzchni.
- W przypadku infekcji, Candida uwalnia mannan do krwiobiegu, gdzie działa poprzez aktywację odpowiedzi immunologicznej organizmu.
- Obecność mannanu we krwi to sygnał dla układu immunologicznego, że organizm został zaatakowany przez patogen. W odpowiedzi na to, układ odpornościowy produkuje przeciwciała skierowane przeciwko antygenowi mannanowemu, które mają za zadanie zniszczyć grzyba Candida.
- Antygen mannanowy to wielocukier o strukturze galaktozy i mannopyranazy, który jest odpowiedzialny za wiązanie się drobnoustrojów z receptorami na naszych komórkach. Jest ważnym składnikiem ściany komórkowej gdyż umożliwia im przyczepianie się do powierzchni tkanek i śluzówki.
- Wady: nie określa dokładnej lokalizacji przerostu bakteryjnego w jelicie
Antygen galaktomannowy
Materiał do badania: krew
- antygen związany z infekcjami grzybiczymi, zwłaszcza aspergiloza, spowodowaną grzybem Aspergillus.
- Aspergilloza stanowi drugą po kandydozie przyczynę grzybicy u ludzi. Zakażenie grzybem Aspergillus fumigatus jest charakterystyczne dla pacjentów borykających się z zaburzeniami układu odpornościowego. Zwykle w pierwszej kolejności atakuje dolne drogi oddechowe (zatoki, oskrzela, płuca) a następnie oczy, skórę i mózg.
Test PCR
- wykrywanie materiału genetycznego Candida we krwi
- pomocne w diagnozowaniu kandydozy u pacjentów krytycznie chorych lub z mocno osłabionym układem odpornościowym
Przy podejrzeniu kandydozy jamy ustnej czy okolic intymnych warto zastosować opcję wymazów. Warto pobrać wymaz również w kierunku bakterii żeby odróżnić czy mamy do czynienia ostatecznie z przerostem grzybiczym czy bakteryjnym. Przy podejrzeniu kandydozy skóry -badanie mykologiczne materiału ze zmian skórnych.
Którą opcję wybrać ? Swoim pacjentom przy podejrzeniu kandydozy przewodu pokarmowego polecam badanie jakościowo-ilościowe. Jeżeli badanie nic nie wykaże a chcemy być pewni, że nie tutaj znajduje się nasz problem wykonajmy w drugiej kolejności d-arabinitol z moczu.
Bibliografia:
https://www.al-medlab.com/antygen-mannanowy/ dostęp 14.04.2024 r.
https://www.al-medlab.com/produkt/antygen-galaktomannanowy/ dostęp 14.04.2024 r.
